Griekse taal
Grieks | |
---|---|
ελληνικά | |
Uitspraak | [eliniˈka] |
Regio | |
Etniciteit | Grieken |
Native speakers | 13,5 miljoen (2012) [1] |
Indo-Europees
| |
Vroege vorm | |
Dialecten | |
Grieks alfabet | |
Officiële status | |
Officiële taal in | |
Taalcodes | |
ISO 639-1 | el |
ISO 639-2 | gre (B) ell (T) |
ISO 639-3 | Variabel: ell - Nieuwgrieksgrc - Oudgriekscpg - Cappadocisch Grieksgmy - Myceens Griekspnt - Pontischtsd - Tsakonischyej - Yevanisch |
Glottolog | gree1276 |
Linguasphere |
|
Gebieden waar Nieuwgrieks wordt gesproken (in donkerblauw die gebieden waar het de officiële taal is). | |
Grieks (modern Ελληνικά , geromaniseerd: Elliniká , oud Ἑλληνική , Hellēnikḗ ) is een onafhankelijke tak van de Indo-Europese talenfamilie , afkomstig uit Griekenland , Cyprus , Albanië , andere delen van de oostelijke Middellandse Zee en de Zwarte Zee . Het heeft de langste gedocumenteerde geschiedenis van alle levende Indo-Europese talen, en beslaat ten minste 3400 jaar aan geschreven documenten. [2] Het schrijfsysteem is het Griekse alfabet, dat al meer dan 2000 jaar wordt gebruikt; voorheen werd Grieks opgenomen in schrijfsystemen zoals Lineair B en het Cypriotische syllabary . [3] Het alfabet is ontstaan uit het Fenicische schrift en was op zijn beurt de basis van het Latijnse , Cyrillische , Armeense , Koptische , Gotische en vele andere schrijfsystemen.
De Griekse taal neemt een belangrijke plaats in in de geschiedenis van de westerse wereld . [4] Te beginnen met de heldendichten van Homerus , omvat de oude Griekse literatuur veel werken die van blijvend belang zijn in de Europese canon. Grieks is ook de taal waarin veel van de fundamentele teksten in wetenschap en filosofie oorspronkelijk zijn geschreven. Het Nieuwe Testament van de christelijke bijbel is oorspronkelijk ook in het Grieks geschreven. [5] [6] Samen met de Latijnse teksten en tradities van de Romeinse wereld , vormen de Griekse teksten en Griekse samenlevingen uit de oudheid de studieobjecten van de discipline van de klassiekers .
Tijdens de oudheid was Grieks de verreweg meest gesproken lingua franca in de mediterrane wereld. Het werd uiteindelijk de officiële taal van het Byzantijnse rijk en ontwikkelde zich tot middeleeuws Grieks . [7] In zijn moderne vorm is Grieks de officiële taal van Griekenland en Cyprus en een van de 24 officiële talen van de Europese Unie . Het wordt tegenwoordig door ten minste 13,5 miljoen mensen gesproken in Griekenland, Cyprus, Italië, Albanië, Turkije en de vele andere landen van de Griekse diaspora .
Griekse wortels worden al eeuwen op grote schaal gebruikt en worden nog steeds op grote schaal gebruikt om nieuwe woorden in andere talen te verzinnen; Grieks en Latijn zijn de belangrijkste bronnen van internationale wetenschappelijke woordenschat .
Geschiedenis
Grieks wordt op het Balkanschiereiland gesproken sinds rond het 3e millennium voor Christus, [8] of mogelijk eerder. [9] Het vroegste schriftelijke bewijs is een Lineair B- kleitablet gevonden in Messenië dat dateert tussen 1450 en 1350 voor Christus, [10] waardoor Grieks de oudste geregistreerde levende taal ter wereld is . Onder de Indo-Europese talen wordt de datum van de vroegste schriftelijke verklaring alleen geëvenaard door de nu uitgestorven Anatolische talen .
Perioden
De Griekse taal is conventioneel verdeeld in de volgende perioden:
- Proto-Grieks : de niet-geregistreerde maar veronderstelde laatste voorouder van alle bekende varianten van het Grieks. De eenheid van het Proto-Grieks zou zijn beëindigd toen Helleense migrantenergens in het Neolithicum of de Bronstijd het Griekse schiereiland binnenkwamen. [notitie 1]
- Myceens Grieks : de taal van de Myceense beschaving . Het is opgenomen in het Lineair B- schrift op tablets uit de 15e eeuw voor Christus.
- Oudgrieks : in zijn verschillende dialecten de taal van de archaïsche en klassieke periodes van de oude Griekse beschaving . Het was algemeen bekend in het hele Romeinse rijk . Het oude Grieks raakte in de middeleeuwen in West-Europa in onbruik, maar bleef officieel in gebruik in de Byzantijnse wereld en werd opnieuw geïntroduceerd in de rest van Europa met de val van Constantinopel en de Griekse migratie naar West-Europa.
- Koine Grieks : De fusie van Ionisch met Attic , het dialect van Athene , begon het proces dat resulteerde in de creatie van het eerste gemeenschappelijke Griekse dialect, dat een lingua franca werd over het oostelijke Middellandse Zeegebied en het Nabije Oosten . Koine Grieks kan aanvankelijk worden getraceerd binnen de legers en veroverde gebieden van Alexander de Grote en na de Hellenistische kolonisatie van de bekende wereld, werd het gesproken van Egypte tot aan de rand van India . Na de Romeinse verovering van Griekenland, een onofficiële tweetaligheid van Grieks en Latijnwerd opgericht in de stad Rome en Koine Grieks werd een eerste of tweede taal in het Romeinse rijk . De oorsprong van het christendom kan ook worden achterhaald via het Koine-Grieks, omdat de apostelen deze vorm van de taal gebruikten om het christendom te verspreiden. Het is ook bekend als Hellenistisch Grieks , Nieuw Testamentisch Grieks en soms Bijbels Grieks omdat het de oorspronkelijke taal van het Nieuwe Testament was en het Oude Testament via de Septuaginta in dezelfde taal werd vertaald .
- Middeleeuws Grieks , ook wel bekend als Byzantijns Grieks : de voortzetting van het Koine-Grieks, tot aan de ondergang van het Byzantijnse rijk in de 15e eeuw. Middeleeuws Grieks is een dekmantel voor een heel continuüm van verschillende spraak- en schrijfstijlen, variërend van lokale voortzettingen van gesproken Koine die alin veel opzichten het Nieuwgrieks benaderden, tot hooggeleerde vormen die de klassieke Attic imiteerden. Veel van het geschreven Grieks dat werd gebruikt als de officiële taal van het Byzantijnse rijk, was een eclectische middenklasse-variant gebaseerd op de traditie van het geschreven Koine.
- Nieuwgrieks (Neo-Helleens): [12] Afkomstig van middeleeuws Grieks, kunnen moderne Griekse gebruiken worden teruggevonden in de Byzantijnse periode, al in de 11e eeuw. Het is de taal die door de moderne Grieken wordt gebruikt en, afgezien van het standaardgrieks, zijn er verschillende dialecten van.
Diglossia
In de moderne tijd kwam de Griekse taal in een staat van diglossie : het naast elkaar bestaan van volkstaal en archaïserende geschreven vormen van de taal. Wat bekend werd als de Griekse taalkwestie was een polarisatie tussen twee concurrerende varianten van het Nieuwgrieks : Dimotiki , de volkstaalvorm van het eigenlijke Nieuwgrieks, en Katharevousa , wat 'gezuiverd' betekent, een compromis tussen Dimotiki en het Oudgrieks , dat werd ontwikkeld in het begin van de 19e eeuw, en werd gebruikt voor literaire en officiële doeleinden in de nieuw gevormde Griekse staat. In 1976 werd Dimotiki uitgeroepen tot de officiële taal van Griekenland, nadat hij kenmerken van Katharevousa had opgenomen en gebaard hadStandaard Nieuwgrieks , dat tegenwoordig voor alle officiële doeleinden en in het onderwijs wordt gebruikt . [13]
Historische eenheid
De historische eenheid en voortdurende identiteit tussen de verschillende stadia van de Griekse taal wordt vaak benadrukt. Hoewel het Grieks morfologische en fonologische veranderingen heeft ondergaan die vergelijkbaar zijn met die in andere talen, is de culturele, literaire en orthografische traditie sinds de klassieke oudheid nooit zo onderbroken dat men kan spreken van een nieuwe taal die in opkomst is. Griekssprekenden hebben nog steeds de neiging om literaire werken van het oud-Grieks te beschouwen als een deel van hun eigen in plaats van een vreemde taal. [14] Er wordt ook vaak beweerd dat de historische veranderingen relatief gering waren in vergelijking met sommige andere talen. Volgens een schatting is ' Homerisch Grieks waarschijnlijk dichter bij Demotisch dan het 12e-eeuwse Middelengelsis naar modern gesproken Engels ". [15]
Geografische distributie
Grieks wordt tegenwoordig door minstens 13 miljoen mensen gesproken, voornamelijk in Griekenland en Cyprus, samen met een aanzienlijke Griekssprekende minderheid in Albanië nabij de Grieks-Albanese grens. [12] Een aanzienlijk percentage van de Albanese bevolking heeft enige basiskennis van de Griekse taal, gedeeltelijk als gevolg van de Albanese immigratiegolf naar Griekenland in de jaren tachtig en negentig. Voorafgaand aan de Grieks-Turkse oorlog en de resulterende bevolkingsuitwisseling in 1923 bestond er ook een zeer grote populatie van Griekssprekenden in Turkije , hoewel er vandaag de dag nog maar weinig zijn. [2] In Bulgarije is ook een kleine Griekssprekende gemeenschapnabij de Grieks-Bulgaarse grens. Grieks wordt ook wereldwijd gesproken door de aanzienlijke Griekse diaspora, die als opmerkelijke gemeenschappen in de Verenigde Staten , Australië , Canada , Zuid-Afrika , Chili , Brazilië , Argentinië , Rusland , Oekraïne , het Verenigd Koninkrijk en in de hele Europese Unie , vooral in Duitsland .
Historisch gezien waren er overal in het oostelijke Middellandse Zeegebied belangrijke Griekssprekende gemeenschappen en regio's , in het huidige Zuid-Italië , Turkije , Cyprus, Syrië , Libanon , Israël , Egypte en Libië ; op het gebied van de Zwarte Zee , in het huidige Turkije, Bulgarije , Roemenië , Oekraïne , Rusland , Georgië , Armenië en Azerbeidzjan ; en, in mindere mate, in het westelijke Middellandse Zeegebied in en rondkolonies zoals Massalia , Monoikos en Mainake . Het werd ook gebruikt als liturgische taal in het christelijke Nubische koninkrijk Makuria, dat in het hedendaagse Soedan was . [16]
Officiële status
Grieks, in zijn moderne vorm, is de officiële taal van Griekenland, waar het door bijna de hele bevolking wordt gesproken. [17] Het is ook de officiële taal van Cyprus (nominaal naast Turks ). [18] Omdat Griekenland en Cyprus lid zijn van de Europese Unie, is Grieks een van de 24 officiële talen van de organisatie . [19] Bovendien wordt Grieks officieel erkend als officieel in Dropull en Himara ( Albanië ), en als minderheidstaal in heel Albanië [20] , evenals in delen van Italië , Armenië ,Roemenië en Oekraïne als regionale taal of taal van een minderheid in het kader van het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden . [21] Grieken zijn ook een erkende etnische minderheid in Hongarije . [22]
Kenmerken
De fonologie , morfologie , syntaxis en vocabulaire van de taal vertonen zowel conservatieve als innovatieve tendensen in de hele verklaring van de taal van de oude tot de moderne periode. De indeling in conventionele perioden is, zoals bij al dergelijke periodisaties, relatief willekeurig, vooral omdat het Oudgrieks in alle perioden een hoog aanzien genoot en de geletterden er zwaar van leenden.
Fonologie
In de geschiedenis is de syllabische structuur van het Grieks weinig gevarieerd: het Grieks vertoont een gemengde lettergreepstructuur, waardoor complexe syllabische aanzetten mogelijk zijn, maar zeer beperkte coda's. Het heeft alleen mondelinge klinkers en een redelijk stabiele set consonantale contrasten. De belangrijkste fonologische veranderingen vonden plaats tijdens de Hellenistische en Romeinse periode (zie Koine Griekse fonologie voor details):
- vervanging van het toonhoogteaccent door een stressaccent .
- vereenvoudiging van het systeem van klinkers en tweeklanken : verlies van onderscheid in klinkerlengte, monoftongisering van de meeste tweeklanken en verschillende stappen in een kettingverschuiving van klinkers naar / i / ( iotacisme ).
- ontwikkeling van de stemloze geaspireerde plosieven / pʰ / en / tʰ / naar de stemloze fricatieven / f / en / θ / , respectievelijk; de soortgelijke ontwikkeling van / kʰ / naar / x / heeft mogelijk later plaatsgevonden (de fonologische veranderingen worden niet weerspiegeld in de spelling, en zowel eerdere als latere fonemen zijn geschreven met φ , θ en χ ).
- ontwikkeling van de stemhebbende plosieven / b / , / d / en / ɡ / hun stemhebbende fricatieve tegenhangers / β / (later / v / ), / ð / en / ɣ / .
Morfologie
In al zijn stadia vertoont de morfologie van het Grieks een uitgebreide reeks productieve afgeleide affixen, een beperkt maar productief samenstellingssysteem [23] en een rijk verbuigingssysteem. Hoewel de morfologische categorieën in de loop van de tijd redelijk stabiel zijn geweest, zijn morfologische veranderingen overal aanwezig, vooral in de nominale en verbale systemen. De belangrijkste verandering in de nominale morfologie sinds de klassieke fase was het niet meer gebruiken van de datiefval (waarvan de functies grotendeels werden overgenomen door de genitief). Het verbale systeem heeft de infinitief, de synthetisch gevormde toekomst, de perfecte tijden en de optatieve stemming verloren. Velen zijn vervangen door perifrastische (analytische) vormen.
Zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden
Voornaamwoorden tonen onderscheid in persoon (1e, 2e en 3e), getal (enkelvoud, dubbel en meervoud in de oude taal; enkelvoud en meervoud alleen in latere stadia), en geslacht (mannelijk, vrouwelijk en onzijdig), en case (van zes gevallen in de vroegste vormen geattesteerd tot vier in de moderne taal). [noot 2] Zelfstandige naamwoorden, lidwoorden en bijvoeglijke naamwoorden tonen alle onderscheidingen behalve een persoon. Zowel attributieve als predicatieve bijvoeglijke naamwoorden komen overeen met het zelfstandig naamwoord.
Werkwoorden
De verbuigingscategorieën van het Griekse werkwoord zijn in de loop van de geschiedenis van de taal eveneens grotendeels hetzelfde gebleven, maar met aanzienlijke veranderingen in het aantal onderscheidingen binnen elke categorie en hun morfologische uitdrukking. Griekse werkwoorden hebben synthetische verbuigingsvormen voor:
Oud Grieks | Modern Grieks | |
---|---|---|
Persoon | eerste, tweede en derde | ook tweede persoon formeel |
Aantal | enkelvoud, dubbel en meervoud | enkelvoud en meervoud |
gespannen | heden , verleden en toekomst | verleden en niet-verleden (toekomst wordt uitgedrukt door een perifrastische constructie ) |
aspect | imperfectief , perfectief (traditioneel aorist genoemd ) en perfect (soms ook perfectief genoemd ; zie opmerking over terminologie ) | imperfectief en perfectief / aorist (perfect wordt uitgedrukt door een perifrastische constructie) |
humeur | indicatief , aanvoegende wijs , imperatief en optatief | indicatief, conjunctief, [noot 3] en imperatief (andere modale functies worden uitgedrukt door perifrastische constructies) |
Stem | actief , midden en passief | actief en medio-passief |
Syntaxis
Veel aspecten van de syntaxis van het Grieks zijn constant gebleven: werkwoorden komen alleen overeen met hun onderwerp, het gebruik van de overgebleven gevallen is grotendeels intact (nominatief voor onderwerpen en predikaten, accusatief voor objecten van de meeste werkwoorden en veel voorzetsels, genitief voor bezitters), lidwoorden voorafgaan aan zelfstandige naamwoorden, adposities zijn grotendeels voorzetsel, relatieve bijzinnen volgen het zelfstandig naamwoord dat ze wijzigen en relatieve voornaamwoorden zijn initiaal van de zin. De morfologische veranderingen hebben echter ook hun tegenhangers in de syntaxis, en er zijn ook significante verschillen tussen de syntaxis van de oude en die van de moderne vorm van de taal. Het oude Grieks maakte veel gebruik van participatieve constructies en constructies met betrekking tot de infinitief, en de moderne variëteit mist de infinitief volledig (in plaats van een reeks nieuwe perifrastische constructies te hebben) en gebruikt deelwoorden restrictiever. Het verlies van de datief leidde tot een toename van voorzetsel indirecte objecten (en het gebruik van de genitief om deze ook direct te markeren). Oudgrieks was meestal werkwoordfinale, maar de neutrale woordvolgorde in de moderne taal is VSO of SVO.
Woordenschat
Nieuwgrieks erft het grootste deel van zijn woordenschat uit Oudgrieks, die op zijn beurt is een Indo-Europese taal, maar omvat ook een aantal leningen van de talen van de populaties die bewoond Griekenland vóór de komst van Proto-Grieken, [24] een aantal gedocumenteerde in Myceense teksten ; ze bevatten een groot aantal Griekse toponiemen . De vorm en betekenis van veel woorden zijn geëvolueerd. Leenwoorden (woorden van buitenlandse oorsprong) zijn de taal binnengekomen, voornamelijk uit het Latijn , Venetiaans en Turks Tijdens de oudere periodes van het Grieks kregen leenwoorden in het Grieks Griekse verbuigingen, waardoor er alleen een vreemd stamwoord overbleef. Moderne leningen (vanaf de 20e eeuw), vooral uit het Frans en het Engels , worden doorgaans niet verbogen; andere moderne leningen zijn afgeleid van Zuid-Slavische ( Macedonische / Bulgaarse ) en Oost-Romaanse talen ( Aromanian en Megleno-Roemeens ).
Griekse leenwoorden in andere talen
Griekse woorden zijn op grote schaal geleend in andere talen, waaronder Engels: wiskunde , natuurkunde , astronomie , democratie , filosofie , atletiek , theater , retoriek , doop , evangelist , enz. Bovendien blijven Griekse woorden en woordelementen productief als basis voor munten: antropologie , fotografie , telefonie , isomeer , biomechanica , cinematografie , enz. en vorm, met Latijnse woorden, de basis van internationale wetenschappelijke en technische woordenschat zoals alle woorden die eindigen op –logy ("discours"). Er zijn veel Engelse woorden van Griekse oorsprong . [25] [26]
Classificatie
Grieks is een onafhankelijke tak van de Indo-Europese taalfamilie. De oude taal die er het nauwst mee verwant is, kan oud Macedonisch zijn [27], waarvan de meeste geleerden suggereren dat het een dialect van het Grieks zelf is [28] [29] [30], maar het is slecht bewezen en het is moeilijk te concluderen. Onafhankelijk van de Macedonische kwestie hebben sommige geleerden het Grieks gegroepeerd in Grieks-Frygisch , aangezien Grieks en de uitgestorven Frygiërs kenmerken gemeen hebben die niet in andere Indo-Europese talen voorkomen. [31] Van de levende talen suggereren sommige Indo-Europeanisten dat het Grieks mogelijk het nauwst verwant is aan het Armeens(zie Grieks-Armeens ) of de Indo-Iraanse talen (zie Grieks-Arisch ), maar er is weinig definitief bewijs gevonden voor het groeperen van de levende takken van de familie. [32] Bovendien wordt het Albanees door sommige taalkundigen ook als enigszins verwant met het Grieks en Armeens beschouwd . Indien bewezen en erkend, zouden de drie talen een nieuwe Balkan-subtak vormen met andere dode Europese talen. [33]
Schrijfsysteem
Grieks alfabet | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geschiedenis | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Archaïsche lokale varianten
Cijfers
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gebruik in andere talen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
gerelateerde onderwerpen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lineair B
Lineair B , dat al in de late 15e eeuw voor Christus werd aangetoond, was het eerste schrift dat werd gebruikt om Grieks te schrijven. [34] Het is eigenlijk een syllabary , dat uiteindelijk in de jaren vijftig werd ontcijferd door Michael Ventris en John Chadwick (de voorloper ervan, Lineair A , is niet ontcijferd en codeert hoogstwaarschijnlijk voor een niet-Griekse taal). [34] De taal van de lineaire B-teksten, Myceens Grieks , is de vroegst bekende vorm van Grieks. [34]
Cypriotische syllabary
Een ander soortgelijk systeem dat werd gebruikt om de Griekse taal te schrijven, was het Cypriotische syllabary (ook een afstammeling van Lineair A via het tussenliggende Cypro-Minoïsche syllabaire ), dat nauw verwant is aan Lineair B maar enigszins verschillende syllabische conventies gebruikt om foneemreeksen weer te geven. De Cypriotische syllabary wordt in Cyprus getuigd van de 11e eeuw voor Christus tot de geleidelijke stopzetting ervan in de late klassieke periode, ten gunste van het standaard Griekse alfabet. [35]
Grieks alfabet
Grieks wordt sinds ongeveer de 9e eeuw voor Christus in het Griekse alfabet geschreven. Het is gemaakt door het Fenicische alfabet aan te passen , met de innovatie om bepaalde letters aan te nemen om de klinkers weer te geven. De variant van het alfabet die tegenwoordig wordt gebruikt, is in wezen de laat- Ionische variant, geïntroduceerd voor het schrijven van klassieke Attic in 403 voor Christus. In klassiek Grieks, zoals in klassiek Latijn, bestonden alleen hoofdletters. De Griekse kleine letters werden veel later ontwikkeld door middeleeuwse schriftgeleerden om een snellere, handiger cursieve schrijfstijl mogelijk te maken met behulp van inkt en ganzenveer .
Het Griekse alfabet bestaat uit 24 letters, elk met een hoofdletter ( majuscule ) en kleine letters ( minuscule ). De letter sigma heeft een extra kleine vorm (ς) die in de laatste positie wordt gebruikt:
hoofdletters | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Α | Β | Γ | Δ | Ε | Ζ | Η | Θ | Ι | Κ | Λ | Μ | Ν | Ξ | Ο | Π | Ρ | Σ | Τ | Υ | Φ | Χ | Ψ | Ω | |||||||||
kleine letters | ||||||||||||||||||||||||||||||||
α | β | γ | δ | ε | ζ | η | θ | ι | κ | λ | μ | ν | ξ | ο | π | ρ | σ ς | τ | υ | φ | χ | ψ | ω |
Diakritische tekens
Naast de letters bevat het Griekse alfabet een aantal diakritische tekens : drie verschillende accenttekens ( acuut , graf en circumflex ), die oorspronkelijk verschillende vormen van toonhoogteaccent op de beklemtoonde klinker aanduiden ; de zogenaamde ademhalingssporen ( ruwe en soepele ademhaling ), oorspronkelijk gebruikt om de aan- of afwezigheid van woordinitiaal / h / aan te geven; en het trema , gebruikt om de volledige syllabische waarde van een klinker te markeren die anders zou worden gelezen als onderdeel van een tweeklank. Deze merken werden geïntroduceerd in de loop van de Hellenistische periode. Werkelijk gebruik van het graf in handschriftzag een snelle daling ten gunste van een uniform gebruik van het acute aan het einde van de 20e eeuw, en het is alleen behouden in typografie .
Na de schrijfhervorming van 1982 worden de meeste diakritische tekens niet meer gebruikt. Sindsdien is Grieks voornamelijk geschreven in de vereenvoudigde monotone spelling (of monotoon systeem), die alleen het accent aigu en het trema gebruikt. Het traditionele systeem, nu de polytonische spelling (of polytonisch systeem) genoemd, wordt internationaal nog steeds gebruikt voor het schrijven van het Oudgrieks .
Interpunctie
In het Grieks wordt het vraagteken geschreven als de Engelse puntkomma, terwijl de functies van de dubbele punt en puntkomma worden uitgevoerd door een verhoogd punt (•), bekend als de ano teleia ( άνω τελεία ). In het Grieks functioneert de komma ook als een stille letter in een handvol Griekse woorden, waarbij voornamelijk ό, τι ( ó, ti , 'wat dan ook') wordt onderscheiden van ότι ( óti , 'dat'). [36]
In oude Griekse teksten werd vaak scriptio continua ('doorlopend schrijven') gebruikt, wat betekent dat schrijvers en schriftgeleerden uit de oudheid woord na woord schreven zonder spaties of interpunctie tussen woorden om grenzen te onderscheiden of te markeren. [37] Boustrophedon , of bidirectionele tekst, werd ook gebruikt in het Oudgrieks.
Latijns alfabet
Grieks is af en toe in het Latijnse schrift geschreven , vooral in gebieden onder Venetiaans bewind of door Grieks-katholieken . De term Frankolevantinika / Φραγκολεβαντίνικα is van toepassing wanneer het Latijnse schrift wordt gebruikt om Grieks te schrijven in de culturele sfeer van het katholicisme (omdat Frankos / Φράγκος een oudere Griekse term is voor West-Europese datering toen het grootste deel van (rooms-katholiek christelijk) West-Europa onder de controle over het Frankische rijk ). Frankochiotika / Φραγκοχιώτικα (wat 'katholieke Chiot' betekent) zinspeelt op de significante aanwezigheid van katholieke missionarissen op het eilandChios . Bovendien wordt de term Grieks-Engels vaak gebruikt wanneer de Griekse taal in een Latijns schrift wordt geschreven in online communicatie. [38]
Het Latijnse schrift wordt tegenwoordig gebruikt door de Griekssprekende gemeenschappen in Zuid-Italië .
Hebreeuws alfabet
Het Yevanic dialect is geschreven door Romaniote en Constantinopolitan Karaïtische joden met behulp van het Hebreeuwse alfabet . [39]
Arabisch alfabet
Sommige Griekse moslims uit Kreta schreven hun Kretenzisch Grieks in het Arabische alfabet . Hetzelfde gebeurde onder Epirote-moslims in Ioannina . Dit gebruik wordt soms aljamiado genoemd, zoals wanneer Romaanse talen in het Arabische alfabet worden geschreven. [40]
Zie ook
- Modern Grieks
- Soorten Nieuwgrieks
- Middeleeuws Grieks
- Oud Grieks
- Oude Griekse dialecten
- Helleense talen
- Lijst met Griekse en Latijnse wortels in het Engels
- Lijst met medische wortels, achtervoegsels en voorvoegsels
Opmerkingen
- voor een andere hypothese die massale migraties uitsluit en een autochtoon scenario begunstigt, zie Colin Renfrew's "Problems in the General Correlation of Archaeological and Linguistic Strata in Prehistoric Greece: The Model of Autochthonous Origin" ( Renfrew 1973 , pp. 263-276, vooral p. 267) in Bronze Age Migrations door RA Crossland en A. Birchall, eds. (1973).
- De datief / locatief van het Oudgrieks verdween in de laat-Hellenistische periode, en de instrumentele casus van het Myceense Grieks verdween in de archaïsche periode.
- De meeste Griekse taalkundigen pleiten ervoor de traditionele terminologie los te laten (Anna Roussou en Tasos Tsangalidis 2009, in Meletes gia tin Elliniki Glossa , Thessaloniki, Anastasia Giannakidou 2009 "Temporele semantiek en polariteit: de afhankelijkheid van de aanvoegende wijs opnieuw bezocht", Lingua); zie Nieuwgriekse grammatica voor uitleg.
Referenties
Citaten
-
- Encyclopædia Britannica . Encyclopædia Britannica, Inc . Ontvangen 29 april 2014 .
- Een geschiedenis van de Griekse taal: van de oorsprong tot het heden . Leiden: Brill. ISBN 978-90-04-12835-4 OCLC 59712402 .CS1 maint: numerieke namen: auteurslijst ( link )
-
-
-
- Een onderzoek naar het behoud van de klassieke traditie in het onderwijs, de taal en literatuur van het Byzantijnse rijk . HVD ALEPH.
- 35; Georgiev 1981 , blz. 192.
- Atkinson & Gray 2006 , p. 102.
- National Geographic Society. 30 maart 2011 . Ontvangen 22 november 2013 .
-
- Ethnologue . Ontvangen 12 april 2020 .
- De moderne Griekse taal: een beschrijvende analyse van standaard modern Grieks . Oxford [Oxfordshire]: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-815770-0 OCLC 11134463 .
-
- 161
- 239.
- The World Factbook . Central Intelligence Agency . Ontvangen 23 januari 2010 .
- Gearchiveerd van het origineel op 7 april 2012.stelt dat de officiële talen van de Republiek Grieks en Turks zijn . De officiële status van Turks is echter alleen nominaal in de door Griekenland gedomineerde Republiek Cyprus; in de praktijk wordt Turks buiten het door Turkije gedomineerde Noord-Cyprus weinig gebruikt; zie A. Arvaniti (2006): Erasure as a Means of Maintaining Diglossia in Cyprus, San Diego Linguistics Papers 2: pp. 25-38 [27].
- Europa . Europese Unie . Ontvangen 30 juli 2010 .
- Bureau van de Hoge Commissaris voor de mensenrechten. Gearchiveerd van het origineel op 18 november 2008 . Ontvangen 8 december 2008 .
- Raad van Europa. Gearchiveerd van het origineel op 10 april 2020 . Ontvangen 8 december 2008 .
- Project over etnische relaties . 27 september 2006. Gearchiveerd van het origineel op 27 september 2006 . Ontvangen 12 april 2020 .
-
-
-
- NewsIt . 18 november 2019.
-
- ‘Het verzachten van obstruente medeklinkers in het Macedonische dialect’. In Giannakis, Georgios K .; Crespo, Emilio; Filos, Panagiotis (red.). Studies in oude Griekse dialecten: van Centraal-Griekenland tot de Zwarte Zee . Walter de Gruyter. p. 329. ISBN 978-3-11-053081-0
- ‘Recent onderzoek in het oude Macedonische dialect: consolidatie en nieuwe perspectieven’ . In Giannakis, Georgios K .; Crespo, Emilio; Filos, Panagiotis (red.). Studies in oude Griekse dialecten: van Centraal-Griekenland tot de Zwarte Zee . Walter de Gruyter. p. 299. ISBN 978-3-11-053081-0
- Dosuna 2012 , blz. 65-78.
- Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Grieks-Frygisch" . Glottolog 3.0 . Jena, Duitsland: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- Gamkrelidze & Ivanov 1990 , blz. 110-116; Renfrew 2003 , blz. 17–48; Gray & Atkinson 2003 , blz. 435-439.
-
- Lineair B: een inleiding . Bristol: Bristol Classical Press. ISBN 978-0-906515-69-3 OCLC 7326206 .
- Britannica Academic . Ontvangen 1 augustus 2017 .
- "Griekse Unicode-problemen: interpunctie" . Gearchiveerd van het origineel op 6 augustus 2012 . Ontvangen 7 oktober 2014 .
- Het beknopte Oxford-woordenboek voor taalkunde . Oxford Universiteit krant. (Derde red.). Oxford. ISBN 978-0-19-967512-8 OCLC 881847972 .
-
- www.omniglot.com . Ontvangen 18 april 2020 .
- Gruber, Christiane J .; Colby, Frederick Stephen (red.). De hemelvaart van de profeet: interculturele ontmoetingen met de islamitische Mi'rāj-verhalen . Indiana University Press. p. 297. ISBN 978-0-253-35361-0
Het element dat deze tekst tot een unicum maakt, is dat hij in het Grieks is geschreven. In het Ottomaanse rijk was religie het belangrijkste criterium voor de selectie van een alfabet om te schrijven. Mensen die de officiële taal van hun religie niet spraken of zelfs maar kenden, schreven hun religieuze teksten in de talen die ze kenden, maar in het alfabet waarin de heilige teksten van die religie waren geschreven. Zo schreven de Grieks-katholieken van Chios met het Latijnse alfabet, maar in de Griekse taal ( frangochiotika ); de Turks-orthodoxe christenen van Cappadocië schreven hun Turkse teksten in het Griekse alfabet ( karamanlidikaen de Griekse moslims van het Griekse schiereiland schreven in het Grieks met het Arabische alfabet ( tourkogianniotika , tourkokretika ). Ons geval is veel vreemder, aangezien het een vrij vroeg voorbeeld is voor dat soort literatuur en omdat het grotendeels betrekking heeft op religieuze thema's. "; Blz. 306. Het publiek voor de Griekse Mi'rājnāma waren zeer zeker Griekssprekende moslims, in het bijzonder de zogenaamde Tourkogianniotes (letterlijk, de Turken van Jannina). Hoewel er tot nu toe weinig voorbeelden zijn ontdekt, lijkt het erop dat deze mensen een religieuze literatuur ontwikkelden die voornamelijk in versvorm was samengesteld. Deze literaire vorm vormde de hoofdstroom van het Griekse Aljamiadoliteratuur vanaf het midden van de zeventiende eeuw tot de bevolkingsuitwisseling tussen Griekenland en Turkije in 1923. Tourkogianniotes waren waarschijnlijk van christelijke oorsprong en werden ergens in de zeventiende eeuw geïslamiseerd. Ze spraken geen andere taal dan Grieks. Dus zelfs hun frequentie bij het bijwonen van moskeediensten bezorgde hen niet de nodige kennis over hun geloof. Gezien hun lage niveau van geletterdheid, was een belangrijke manier waarop ze meer over hun geloof konden leren, te luisteren naar religieus opbouwende teksten zoals het Griekse Mi'rājnāma .
Bronnen
- Alexiou, Margaret (1982). "Diglossia in Griekenland" . In Haas, William (red.). Standaardtalen: gesproken en geschreven . Manchester: Manchester University Press. pp. 156-192. ISBN 978-0-389-20291-2
- Androutsopoulos, Jannis (2009). In Georgakopoulou, Alexandra; Zijde, Michael (red.). Standaardtalen en taalnormen: Grieks, verleden en heden . Aldershot: Ashgate Publishing Limited. blz. 221–249.
- Atkinson, Quentin D .; Gray, Russel D. (2006). "Hoofdstuk 8: Hoe oud is de Indo-Europese taalfamilie? Illumination or More Moths to the Flame?" In Forster, Peter; Renfrew, Colin (red.). Fylogenetische methoden en de prehistorie van talen . Cambridge, Engeland: McDonald Institute for Archaeological Research. pp. 91-109. ISBN 978-1-902937-33-5
- Babiniotis, George (1992). ‘De kwestie van Mediae in het oude Macedonische Grieks heroverwogen’ . In Brogyanyi, Bela; Lipp, Reiner (red.). Historische filologie: Grieks, Latijn en Romaans . Amsterdam en Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. pp. 29-40. ISBN 9789027277473
- Beekes, Robert Stephen Paul (2009). Etymologisch Woordenboek van Grieks . Leiden en Boston: Brill. ISBN 978-90-04-17418-4
- Browning, Robert (1983) [1969]. Middeleeuws en Nieuwgrieks . Cambridge, VK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-23488-7
- Dawkins, Richard McGillivray; Halliday, William Reginald (1916). Nieuwgrieks in Klein-Azië: A Study of Dialect of Silly, Cappadocia and Pharasa met grammatica, teksten, vertalingen en woordenlijst . Cambridge, Engeland: Cambridge University Press.
- Dosuna, Julián Víctor Méndez (2012). ‘Ancient Macedonian as a Greek Dialect: A Critical Survey on Recent Work’ . In Giannakis, Georgios K. (red.). Ancient Macedonia: Language, History and Culture (in Greek). Thessaloniki: Centrum voor de Griekse taal. pp. 65-78.
- Gamkrelidze, Tamaz V .; Ivanov, Vyacheslav (maart 1990). "De vroege geschiedenis van Indo-Europese talen" . Scientific American . 262 (3): 110-116. Bibcode : 1990SciAm.262c.110G . doi : 10.1038 / Scientificamerican0390-110 . Gearchiveerd van het origineel op 6 januari 2014.
- Georgiev, Vladimir Ivanov (1981). Inleiding tot de geschiedenis van de Indo-Europese talen . Sofia: Bulgaarse Academie van Wetenschappen.
- Gray, Russel D .; Atkinson, Quentin D. (2003). "Taal-boom Divergentie Tijden ondersteunen de Anatolische theorie van Indo-Europese oorsprong" . Natuur . 426 (6965): 435-439. Bibcode : 2003Natur.426..435G . doi : 10.1038 / nature02029 . PMID 14647380 . S2CID 42340 .
- Hamp, Eric P. (augustus 2013). "De uitbreiding van de Indo-Europese talen: de evoluerende visie van een Indo-Europeanist" (pdf) . Sino-platonische documenten . 239 .
- Holm, Hans J. (2008). "De distributie van gegevens in woordenlijsten en de impact ervan op de subgroepering van talen" . In Preisach, Christine; Burkhardt, Hans; Schmidt-Thieme, Lars; Decker, Reinhold (red.). Gegevensanalyse, machine learning en toepassingen. Proceedings of the 31e Annual Conference of the Gesellschaft für Klassifikation eV, Albert-Ludwigs-Universität Freiburg, 7-9 maart 2007 . Berlijn-Heidelberg: Springer-Verlag. blz. 628-636. ISBN 978-3-540-78246-9
- Hooker, JT (1976). Myceense Griekenland . Londen: Routledge & Kegan Paul. ISBN 9780710083791
- Jeffries, Ian (2002). Oost-Europa aan het begin van de eenentwintigste eeuw: een gids voor de economieën in transitie . Londen en New York: Routledge (Taylor & Francis). ISBN 978-0-415-23671-3
- Ralli, Angeliki (2001). Μορφολογία [Morfologie] (in het Grieks). Athene: Ekdoseis Pataki.
- Renfrew, Colin (1973). "Problemen in de algemene correlatie van archeologische en taalkundige lagen in het prehistorische Griekenland: het model van autochtone oorsprong" . In Crossland, RA; Birchall, Ann (red.). Bronstijd-migraties in de Egeïsche Zee; Archeologische en taalkundige problemen in de Griekse prehistorie: Proceedings van het eerste internationale colloquium over de Egeïsche Prehistorie, Sheffield . Londen: Gerald Duckworth and Company Limited. blz. 263-276. ISBN 978-0-7156-0580-6
- Renfrew, Colin (2003). "Tijdsdiepte, convergentietheorie en innovatie in het Proto-Indo-Europees: 'Oud Europa' als een OOB-taalgebied" . In Bammesberger, Alfred; Vennemann, Theo (red.). Talen in prehistorisch Europa . Heidelberg: Universitätsverlag Winter GmBH. pp. 17-48. ISBN 978-3-8253-1449-1
- Renfrew, Colin (1990) [1987]. Archeologie en taal: The Puzzle of Indo-European Origins . Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-38675-3
- Scheler, Manfred (1977). Der englische Wortschatz [Engelse woordenschat] (in het Duits). Berlijn: E.Schmidt. ISBN 978-3-503-01250-3
- Tsitselikis, Konstantinos (2013). "Een overlevend verdrag: de bescherming van minderheden in Lausanne in Griekenland en Turkije" . In Henrard, Kristin (red.). Het verband tussen het recht op identiteit van minderheden en hun sociaaleconomische participatie . Leiden en Boston: Martinus Nijhoff Publishers. blz. 287-315. ISBN 9789004244740
Verder lezen
- Allen, W.Sidney (1968). Vox Graeca - Een gids voor de uitspraak van klassiek Grieks . Cambridge, Engeland: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20626-6
- Crosby, Henry Lamar ; Schaeffer, John Nevin (1928). Een inleiding tot het Grieks . Boston, MA; New York, NY: Allyn en Bacon, Inc.
- Dionysius van Thracië ( c. 100 voor Christus ).Τέχνη Γραμματική Controleer datumwaarden in:
|date=
( help ) - Holton, David; Mackridge, Peter; Philippaki-Warburton, Irene (1997). Grieks: een uitgebreide grammatica van de moderne taal . Londen en New York: Routledge. ISBN 978-0-415-10002-1
- Horrocks, Geoffrey (1997). Grieks: Een geschiedenis van de taal en zijn sprekers . Londen en New York: Longman Linguistics Library (Addison Wesley Longman Limited). ISBN 978-0-582-30709-4
- Krill, Richard M. (1990). Grieks en Latijn in het Engels vandaag . Wauconda, IL: Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-0-86516-241-9
- Mallory, James P. (1997). "Griekse taal" . In Mallory, James P .; Adams, Douglas Q. (redactie). Encyclopedie van de Indo-Europese cultuur . Chicago, IL: Fitzroy Dearborn Publishers. blz. 240-246. ISBN 9781884964985
- Newton, Brian (1972). De generatieve interpretatie van dialect: A Study of Modern Greek Phonology . Cambridge, Engeland: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-08497-0
- Sihler, Andrew L. (1995). Nieuwe vergelijkende grammatica van Grieks en Latijn . New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-508345-3
- Smyth, Herbert Weir; Messing, Gordon (1956) [1920]. Griekse grammatica . Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-36250-5
Externe links
![]() | Standaard Griekse editie vanWikipedia, de gratis encyclopedie |
![]() | Pontische Griekse editie vanWikipedia, de gratis encyclopedie |
![]() | Wikibooks heeft meer over het onderwerp: Griekse taal |
![]() | Voor een lijst met woorden die betrekking hebben op de Griekse taal, zie de Griekse taalcategorie van woorden in Wiktionary , het gratis woordenboek. |
![]() | Oude Griekse test vanWikipediaopWikimedia Incubator |
![]() | Wikimedia Commons heeft media met betrekking tot de Griekse taal . |
![]() | Wikivoyage heeft een taalgids voor Grieks . |
- Algemene achtergrond
- Griekse taal , Columbia Electronic Encyclopedia.
- The Greek Language and Linguistics Gateway , nuttige informatie over de geschiedenis van de Griekse taal, de toepassing van moderne taalkunde op de studie van Grieks en hulpmiddelen om Grieks te leren.
- Aristoteles Universiteit van Thessaloniki, The Greek Language Portal , een portaal voor Griekse taal- en taalonderwijs.
- Het Perseus-project heeft veel nuttige pagina's voor de studie van klassieke talen en literatuur, inclusief woordenboeken.
- Ancient Greek Tutorials , Berkeley Language Center of the University of California, Berkeley
- Taal leren
![]() | Wikiquote heeft citaten met betrekking tot: Griekse taal |
- Hellenistische Griekse lessen Greek-Language.com biedt een gratis online grammatica van Hellenistisch Grieks.
- komvos.edu.gr , een website ter ondersteuning van mensen die Grieks leren.
- Nieuwtestamentische Grieks Drie afgestudeerde cursussen die zijn ontworpen om studenten te helpen het Griekse Nieuwe Testament te leren lezen
- Boeken over de Griekse taal die op scholen in Griekenland worden onderwezen (pagina in het Grieks)
- Griekse Swadesh-lijst met basiswoordenschatwoorden (uit de bijlage van de Wiktionary Swadesh-lijst )
- USA Foreign Service Institute Modern Greek basiscursus
- Aversa, Alan. "Griekse Inflector" . Universiteit van Arizona. Identificeert de grammaticale functies van alle woorden in ingevoerde zinnen met behulp van Perseus.
- Woordenboeken
- Griekse lexicale hulpmiddelen , beschrijvingen van zowel online lexicons (met de juiste links) als Griekse lexicons in gedrukte vorm.
- Het Griekse taalportaal , woordenboeken van alle vormen van Grieks (oud, hellenistisch, middeleeuws, modern)
- gescande afbeeldingen uit het Engels-Griekse woordenboek van SC Woodhouse , 1910
- Literatuur
- Centrum voor Neo-Helleense Studies , een non-profitorganisatie die moderne Griekse literatuur en cultuur promoot
- Onderzoekslaboratorium van de moderne Griekse filosofie , een grote e-bibliotheek met moderne Griekse teksten / boeken